Sigorta, en temel haliyle güvence anlamına geliyor. Farklı sigorta türleri, kapsamına göre farklı riskleri güvence altına alıyor. Örneğin sağlık sigortaları, sağlık giderleri, hayat sigortaları kaza ve sakatlıklar için maddi güvence sağlıyor. Bu örneklere çalışanların sosyal güvence altına alınmasını ve şartları karşılamaları halinde emeklilik hakkı kazanmasını sağlayan sigorta sistemlerini de eklenebilir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’ya bağlı bu sigorta sistemleri, çalışanların hem iş hayatında aktif olarak çalışırken ve hem de emeklilik döneminde sosyal güvenceden faydalanmasına olanak tanıyor. Sen de sigortalı olarak bir işyerine bağlı çalışıyorsan, sigorta primin 4A, 4B ya da 4C sigortalarından birisine yatırılıyor demektir. Peki 4A 4B 4C nedir ve bu sigorta türleri neyi ifade ediyor?
4A Nedir? 4A Kimleri Kapsar?
SGK kapsamındaki sigorta çeşitlerinden ilki 4a sigorta. “4 a sigorta nedir” sorusunun yanıtını vermeden önce, bugün SGK adı altında toplanan sistemle eskiden Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) olarak adlandırılan yapılanmanın ilişkisine değinmekte fayda var.
SSK, eskiden SSK’ya prim ödeyenlerin dahil olduğu br sigorta sistemiydi, ancak 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu kanunu ile 16 Mayıs 2006 tarihinde kurulan SGK’ya devroldu ve SSK sigortası da 4a sigortasına dönüştü. Diğer bir ifadeyle devirle birlikte SSK sigortasının adı 4a sigorta oldu.
Bugün 4a olarak adlandırılan sigortanın kapsamını, özel bir işyerinde sözleşmeli olarak çalışan kişilere sağlanan sosyal güvenceler oluşturuyor. Dolayısıyla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununa göre bir işverene bağlı olarak çalıştırılan işçiler 4a kapsamında yer alıyor. 4a kapsamında çalışan ve prim ödeyen kişiler SGK adresinden ya da e-devlet sistemi üzerinden primlerini öğrenebiliyor.
4B Nedir? 4B Kimleri Kapsar?
“4B nedir” sorusu da aynı yöntemle yanıtlanabiliyor. Eskiden Bağkur sigortası olarak adlandırılan sistem, SGK’ya bağlandığında 4b adını aldı. Bu sisteme kayıtlı ve prim ödeyen kişiler kariyer ve meslek grupları dışında kalan ve bir işyerine bağlı çalışmayan, dolayısıyla kendi mesleğini yapanlar. Sanatkarlar, mühendisler, güvenlik kadroları, serbest meslek grupları, işyeri sahibi esnaf 4b sisteminde yer alıyor. Eğer bağımsız olarak çalışıyorsan, 4b sistemine kayıtlı oluyorsun.
Diğer taraftan, kadrolu grupta olup bu sisteme kayıtlı çalışanlar da bulunuyor. İlk defa 4b’ye kayıt olmak için B kadro için Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sınavına girmeleri, yeterli puanı almaları ve kamu kurumlarına kadrolu olarak atanmaları gerekiyor. 4B sigortası kapsamında isen e-devlet üzerinden hizmet döküm belgeni kontrol edebilirsin.
4C Nedir? 4C Kimleri Kapsar?
4c sigorta nedir, memurlar 4c mi gibi sorular da en çok merak edilenler arasında. 4a ve 4b’de olduğu gibi 4c de SGK’ya bağlanan ve adı değişen eski bir sistem. Emekli Sandığı, SGK bünyesinde girdikten sonra 4c olarak anılıyor. 5510 sayılı kanuna göre hizmet akdi ile çalıştırılanlar, mahalle ve köy muhtarı olarak çalışanlar, serbest meslek çalışanları, gelir vergisinden muaf olan esnaf ve sanatkarlar, tarım çalışanları, anonim şirket ortakları, komandit şirket ortakları, şirket ve donatma şirketi ortakları ve devlet memuru olarak çalışan tüm kadrolu çalışanlar 4c kapsamına giriyor. B
unun yanında belirli bir adet ve ücret sınırında 1 yıldan az süreli veya mevsimlik olarak sözleşmeli çalışanlar da bu kapsamda değerlendiriliyor. 4c sistemine kayıtlı isen, prim ödemeleri ve sigortanın başladığı tarih ve toplam gün sayısı gibi ayrıntıları görebileceğin hizmet döküm belgeni e-devlet üzerinde bulabilirsin.